Mieke Koenen (’52 )’schildert gewone mensen, mensen zoals u en ik, doodgewone blote mensen. Als u bang bent naar uzelf te kijken dan moet u aan haar werk voorbij gaan,
maar als u wilt weten hoe wij ervoor staan met elkaar - 2000 jaar later, in deze tijden waarin wij dat wat ons samenbindt opnieuw moeten uitvinden - dán moet u de moed opbrengen om even in de spiegel van Koenen te kijken.
U zult er blijer vandaan komen, een beetje verzoend met onze ontoereikendheid, een beetje glimlachend om ons vertwijfeld pogen, een gevoel van mededogen met onszelf en met elkaar: we hebben er allemaal moeite mee, en wat doen we toch allemaal ijverig ons best.. Dát vertellen de schilderijen van Koenen ons, áls u de moeite neemt even te kijken...
De namen van haar schilderijen brengen ons op een spoor. Tantalus bijvoorbeeld. De godenzoon die voor eeuwig wordt gestraft omdat hij godenvoedsel aan gewone mensen heeft gegeven - hij smacht naar het water aan zijn voeten en naar het fruit vlak boven zijn hoofd - maar hij kan het niet bereiken. Vertwijfeld denkt hij "Was het dit wel waard ?" en "Is dit nou nodig, zo veel straf voor die ene fout ?" De Wachters zijn twee dames die overduidelijk op iets heel belangrijks wachten, maar of het komen zal ? Ze durven er nauwelijks in te geloven. En Pandora is geschilderd op het moment dat ze denkt "oh shit, te laat..." Ze realiseert zich dat ze het doosje nooit open had moeten doen, maar haar nieuwsgierigheid heeft het gewonnen... wat rest is een bedremmeld zwijgen.... En ook die beide dames die voor nog ongeschreven muziek staan, wachten op wat komen gaat en vragen zich in spanning af : "Zou het nog wat worden ?"
Koenen schildert ons op onze moeilijkste momenten. En ze windt er geen doekjes om: genadeloos naakt staan we daar tentoongesteld op het moment dat we kwetsbaar zijn, op het moment dat we het even niet meer weten. We hebben net onze daad gedaan en we dachten dat het een heldendaad was, maar nu zien we pas wat het werkelijk was. Of we willen iets wel heel erg graag maar durven we er werkelijk in te geloven ? Hebben we het wel verdiend ? Naakt staan we daar onhandig te wezen, vol van tegenstrijdig willen en niet weten wat te doen.. Schuldbewust maar niet wetend hoe boete te doen, bang voor de gevolgen en tóch blijven hopen..
Het is voor ons toeschouwers niet makkelijk om hier echt naar te kijken, maar laten we het toch doen. Dan zien we ook het mededogen waarmee we geportretteerd zijn.
Er is ook trots te zien, trots op het dapper pogen tegen beter weten in, trots op het gedaan hebben wat heel moeilijk was. Er is bewondering voor de moed waarmee gehoopt wordt op iets wat misschien niet komen zal maar desalniettemin verwacht wordt...
Als u wat langer kijkt dan ziet u ook dat allemaal - en daarmee ziet u hoop en vertrouwen.
Kennelijk heeft Koenen vertrouwen in ons, dat wij zullen blijven streven naar ons betere zelf en dat wij zullen blijven hopen op betere tijden en dat we onze heldendaden zullen blijven verrichten.. Koenen kijken geeft hoop en vertrouwen - doe toch maar dus al is het niet altijd makkelijk
© 1 april 2005 / 6 september 2005 - Maarten de Vletter